معافیتهای مالیاتی:
اشخاص زیر به استناد ماده ۲ قانون مالیاتهای مستقیم از پرداخت مالیات معاف میباشند:
۱- وزارتخانهها و موسسات دولتی
۲- دستگاههای اجرایی
۳- شهرداریها مشمول پرداخت مالیاتهای موضوع مالیاتهای مستقیم هستند.
علاوه بر اشخاص فوق معافیتهای دیگری نیز در متن قانون مالیاتهای مستقیم به شرح جدول زیر در نظر گرفته شده است که با مراجعه به لینک هر ماده در لیست زیر میتوانید از جزئیات معافیتهای در نظر گرفته شده مطلع شوید.
هدف: جلوگیری از پیچیدگی مالیاتی
ماده ۲ :
اشخاص زیر مشمول پرداخت مالیاتهای موضوع این قانون نیستند :
۱ - وزارتخانهها و موسسات دولتی
۲ -دستگاههایی كه بودجه آنها وسیله دولت تامین میشود .
۳ - شهرداریها
۴ – بنیادها و نهادهای انقلاب اسلامی دارای مجوز فعالیت از حضرت امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری
تبصره۱- شركتهایی كه تمام یا قسمتی از سرمایه آنها متعلق به اشخاص و موسسههای مذكور در بندهای فوقباشد، سهم درآمد یا سود آنها مشمول حكم این ماده نخواهد بود. حكم این تبصره مانع استفاده شركتهای مزبور از فعالیتهای مقرر در این قانون، حسب مورد نیست .
تبصره۲- درآمدهای حاصل از فعالیتهای اقتصادی از قبیل فعالیتهای صنعتی، معدنی، تجاری، خدماتی و سایر فعالیتهای تولیدی برای اشخاص موضوع این ماده كه به نحوی غیر از طریق شركت نیز تحصیل میشود، در هر مورد به طور جداگانه به نرخ مذكور در ماده (۱۰۵) این قانون مشمول مالیات خواهد بود. مسئولان اداره امور در این گونه موارد نسبت به سهم فعالیت مذكور مكلف به انجام دادن تكالیف مربوط طبق مقررات این قانون خواهند بود. در غیر اینصورت نسبت به پرداخت مالیات متعلق با مودی مسئولیت تضامنی خواهند داشت .
ماده ۲۴ بند۱:
- اموال زير از شمول ماليات اين فصل خارج است :
بند ۱- وجوه بازنشستگی و وظيفه و پس انداز خدمت و مزايای پايان خدمت، مطالبات مربوط به خسارت اخراج، بازخريد خدمت و مرخصی استحقاقی استفاده نشده و بيمههای اجتماعی و نيز وجوه پرداختی توسط موسسات بيمه يا بيمهگذاری و يا كارفرما از قبيل انواع بيمههای عمر و زندگی، خسارت فوت و همچنين ديه و مانند آنها حسب مورد كه يك جا و يا بطور مستمر به ورثه متوفی پرداخت میگردد .
ماده ۲۴ بند۲:
- اموال زير از شمول ماليات اين فصل خارج است :
بند۲- اموال منقول متعلق به مشمولين بند ۴ ماده ۳۹ قرارداد وين مورخ فروردين ۱۳۴۰ و ماده (۵۱) قرارداد وين مورخ ارديبهشت ماده ۱۳۴۲ و بند(۴) ماده (۳۸) قرارداد وين مورخ اسفند ماه ۱۳۵۳ با رعايت شرايط مقرر درقرارداد مزبور با شرط معامله متقابل .
ماده ۲۴ بند۳:
- اموال زير از شمول ماليات اين فصل خارج است :
بند۳- اموالی كه برای سازمانها و موسسههای مذكور در ماده (۲) اين قانون مورد وقف يا نذر يا حبس واقع گردد به شرط تائيد سازمانها و موسسههای مذكور
ماده ۲۴ بند۴:
- اموال زير از شمول ماليات اين فصل خارج است :
بند۴- اثاث البیت محل سکونت متوفی
ماده ۲۵:
- وراث طبقات اول و دوم نسبت به اموال شهدای انقلاب اسلامی مشمول ماليات بر ارث موضوع اين فصل نخواهند بود. احراز شهادت برای استفاده از مقررات اين ماده منوط به تائيد يكی از نيروهای مسلح جمهوری اسلامی ايران و يا بنياد شهيد انقلاب اسلامی حسب مورد میباشد .
ماده ۵۳ تبصره ۱:
درآمد مشمول ماليات املاكی كه به اجاره واگذار میگردد عبارت است از كل مالالاجاره، اعم از نقدی و غيرنقدی، پس از كسر بيست و پنج درصد بابت هزينهها و استهلاكات و تعهدات مالك نسبت به مورد اجاره. درآمد مشمول ماليات در مورد اجاره دست اول املاك مورد وقف يا حبس براساس اين ماده محاسبه خواهد شد. در رهن تصرف، راهن طبق مقررات اين فصل مشمول ماليات خواهد بود. هرگاه موجر مالك نباشد، درآمد مشمول ماليات وی عبارت است از مابهالتفاوت اجاره دريافتی و پرداختی بابت ملك مورد اجاره. حكم اين ماده در مورد خانههای سازمانی متعلق به اشخاص حقوقی در صورتیكه ماليات آنها طبق دفاتر قانونی تشخيص شود جاری نخواهد بود .
تبصره ۱: محل سكونت پدر يا مادر يا همسر يا فرزند يا اجداد و همچنين محل سكونت افراد تحت تكفل مالك اجاری تلقی نمیشود مگر اينكه به موجب اسناد و مدارك ثابت گردد كه اجاره پرداخت میشود. در صورتیكه چند واحد مسكونی محل سكونت مالك و يا افراد مزبور باشد يك واحد برای سكونت مالك و يك واحد مسكونی برای هر يك از افراد مذكور به انتخاب مالك از شمول ماليات موضوع اين بخش خارج خواهد بود .
ماده ۵۳ تبصره ۲:
درآمد مشمول ماليات املاكی كه به اجاره واگذار میگردد عبارت است از كل مالالاجاره، اعم از نقدی و غيرنقدی، پس از كسر بيست و پنج درصد بابت هزينهها و استهلاكات و تعهدات مالك نسبت به مورد اجاره. درآمد مشمول ماليات در مورد اجاره دست اول املاك مورد وقف يا حبس براساس اين ماده محاسبه خواهد شد. در رهن تصرف، راهن طبق مقررات اين فصل مشمول ماليات خواهد بود. هرگاه موجر مالك نباشد، درآمد مشمول ماليات وی عبارت است از مابهالتفاوت اجاره دريافتی و پرداختی بابت ملك مورد اجاره. حكم اين ماده در مورد خانههای سازمانی متعلق به اشخاص حقوقی در صورتیكه ماليات آنها طبق دفاتر قانونی تشخيص شود جاری نخواهد بود .
تبصره ۲: املاكی كه مجانا در اختيار سازمانها و مؤسسات موضوع ماده ۲ اين قانون قرار میگيرد غير اجاری تلقی میشود .
ماده۵۳ تبصره۱۱:
درآمد مشمول ماليات املاكی كه به اجاره واگذار میگردد عبارت است از كل مالالاجاره، اعم از نقدی و غيرنقدی، پس از كسر بيست و پنج درصد بابت هزينهها و استهلاكات و تعهدات مالك نسبت به مورد اجاره. درآمد مشمول ماليات در مورد اجاره دست اول املاك مورد وقف يا حبس براساس اين ماده محاسبه خواهد شد. در رهن تصرف، راهن طبق مقررات اين فصل مشمول ماليات خواهد بود. هرگاه موجر مالك نباشد، درآمد مشمول ماليات وی عبارت است از مابهالتفاوت اجاره دريافتی و پرداختی بابت ملك مورد اجاره. حكم اين ماده در مورد خانههای سازمانی متعلق به اشخاص حقوقی در صورتیكه ماليات آنها طبق دفاتر قانونی تشخيص شود جاری نخواهد بود .
تبصره ۱۱: مالكان مجتمعهای مسكونی دارای بيش از سه واحد استيجاری كه با رعايت الگوی مصرف مسكن بنا به اعلام وزارت مسكن و شهرسازی ساخته شده يا میشوند در طول مدت اجاره از صددرصد (۱۰۰%) مالياتبردرآمد املاك اجاری معاف میباشد در غير اين صورت درآمد هر شخص ناشی از اجاره واحد يا واحدهای مسكونی در تهران تا مجموع يكصد و پنجاه متر مربع زيربنای مفيد و در ساير نقاط تا مجموع دويست متر مربع زيربنای مفيد از ماليات بر درآمد ناشی از اجاره املاك معاف میباشد .
ماده ۵۷:
در مورد شخص حقيقی كه هیچ گونه درآمدی ندارد تا ميزان معافيت مالياتی درآمد حقوق موضوع ماده (۸۴) اين قانون از درآمد مشمول ماليات سالانه مستغلات از ماليات معاف و مازاد طبق مقررات اين فصل مشمول ماليات میباشد. مشمولان اين ماده بايد اظهارنامه مخصوصی طبق نمونهای كه از طرف سازمان امور مالياتی كشور تهيه خواهد شد به اداره امور مالياتی محل وقوع ملك تسليم و اعلام نمايند كه هيچ گونه درآمد ديگری ندارد. اداره امور مالياتی مربوط بايد خلاصه مندرجات اظهارنامه مودی را به اداره امور مالياتی محل سكونت مودی ارسال دارد و در صورتی كه ثابت شود اظهارنامه مودی خلاف واقع است ماليات متعلق به اضافه يك برابر آن به عنوان جريمه وصول خواهد شد. در اجرای حكم اين ماده حقوق بازنشستگی و وظيفه دريافتی و جوايز و سود ناشی از سپردههای بانكیدرآمد تلقی نخواهد شد .
تبصره ۱: حكم اين ماده در مورد فرزندان صغيری كه تحت ولايت پدر باشند جاری نخواهد بود .
تبصره ۲: در صورتی كه ساير درآمدهای مشمول ماليات ماهانه مودی كمتر از مبلغ مذكور در اين ماده باشد، آن مقدار از درآمد مشمول ماليات اجاره املاك كه با ساير درآمدهای مودی بالغ بر مبلغ فوق باشد معاف و مازاد طبق مقررات اين فصل مشمول ماليات خواهد بود .
ماده ۶۵:
نقل و انتقال قطعی املاك كه در اجرای قوانين و مقررات اصلاحات اراضی به عمل آمده و يا خواهد آمد و واحدهای مسكونی از طرف شركتهای تعاونی مسكن به اعضای آنها مشمول ماليات موضوع اين فصل نخواهد بود.
ماده ۶۸:
املاكی كه در اجرای ماده ۳۴ قانون ثبت مصوب مرداد ماه ۱۳۲۰ و اصلاحات بعدی آن به دولت تمليك میشود از پرداخت ماليات نقل و انتقال قطعی معاف است.
ماده ۷۰:
هرگونه مال يا وجوهی كه از طرف وزارتخانهها و موسسات و شركتهای دولتی يا شهرداريها بابت عين يا حقوق راجع به املاك و اراضی برای ايجاد و يا توسعه مناطق نظامی يا مرافق عامه از قبيل توسعه يا احداث جاده، راه آهن، خيابان، معابر، لوله كشی آب و نفت و گاز، حفر نهر و نظاير آنها به مالك يا صاحب حق تعلق میگيرد يا به حساب وی به وديعه گذاشته میشود از ماليات نقل و انتقال موضوع اين فصل معاف خواهد بود. املاكی كه طبق قوانين مربوطه در فهرست آثار ملی ايران به ثبت رسيده يا میرسد در صورت انتقال به سازمان ميراث فرهنگی كشور نسبت به كل ماليات نقل و انتقال قطعی متعلق و در ساير موارد كه مالكيت در دست اشخاص باقی میماند، نسبت به ۵۰ درصد ماليات مربوط به درآمد موضوع فصل ماليات بردرآمد املاك از معافيت مالياتی برخوردار خواهد شد و همچنين هرگونه وجه يا مالی كه از طرف اشخاص مذكور بابت تملك املاك يا حقوق واقع در محدوده طرحهای نوسازی، بهسازی و بازسازی محلات قديمی و بافتهای فرسوده شهرها به مالكين يا صاحبان حق تعلق میگيرد از پرداخت ماليات نقل و انتقال معاف است.
ماده ۸۱:
درآمد حاصل از كليه فعاليتهاى كشاورزى، دامپرورى، دامدارى، پرورش ماهى و زنبور عسل و پرورش طيور، صيادى و ماهيگيرى، نوغان دارى، احياى مراتع و جنگلها، باغات اشجار از هر قبيل و نخيلات از پرداخت ماليات معاف میباشد. دولت مكلف است مطالعات و بررسىهاى لازم را در زمينه كليه فعاليتهاي كشاورزى و آن رشته از فعاليتهاى مزبور كه ادامه معافيت آنها ضرورت داشته باشد معمول و لايحه مربوط را حداكثر تا آخر برنامه سوم توسعه اقتصادى، اجتماعى و فرهنگى جمهورى اسلامى ايران به مجلس شوراى اسلامى تقديم نمايد.
ماده ۹۱ (۱):
درآمدهای حقوق به شرح زير از پرداخت ماليات معاف است:
۱ - روسا و اعضای مأموريتهای سياسی خارجی در ايران و رؤسا و اعضای هيأتهای نمايندگی فوقالعاده دول خارجی نسبت به درآمد حقوق دريافتی از دولت متبوع خود به شرط معامله متقابل و همچنين روسا و اعضای هيأتهای نمايندگی سازمان ملل متحد و موسسات تخصصی آن در ايران نسبت به درآمد حقوق دريافتی از سازمان و موسسات مزبور در صورتیكه تابع دولت جمهوری اسلامی ايران نباشند .
ماده ۹۱ (۴-۲):
درآمدهای حقوق به شرح زير از پرداخت ماليات معاف است:
۲ - روسا و اعضای مأموريتهای كنسولی خارجی در ايران و همچنين كارمندان موسسات فرهنگی دول خارجی نسبت به درآمد حقوق دريافتی از دول متبوع خود به شرط معامله متقابل
۳ - كارشناسان خارجی كه با موافقت دولت جمهوری اسلامی ايران از محل كمكهای بلاعوض فنی و اقتصادی و علمی و فرهنگی دول خارجی و يا موسسات بين المللی به ايران اعزام میشوند نسبت به حقوق دريافتی آنان از دول متبوع يا موسسات بين المللی مذكور
۴ - كارمندان محلی سفارتخانهها و كنسولگريها و نمايندگیهای دولت جمهوری اسلامی ايران در خارج نسبت به درآمد حقوق دريافتی از دولت جمهوری اسلامی ايران در صورتی كه دارای تابعيت دولت جمهوری اسلامی ايراننباشند به شرط معامله متقابل .
ماده ۹۱ (۷-۵):
درآمدهای حقوق به شرح زير از پرداخت ماليات معاف است:
۵ - حقوق بازنشستگی و وظيفه و مستمری و پايان خدمت و خسارت اخراج و بازخريد خدمت و وظيفه يا مستمری پرداختی به وراث و حق سنوات و حقوق ايام مرخصی استفاده نشده.
۶ - هزينه سفر و فوق العاده مسافرت مربوط به شغل.
۷ - ...
ماده ۹۱ (۱۳-۸):
درآمدهای حقوق به شرح زير از پرداخت ماليات معاف است:
۸ - وجوه حاصل از بيمه بابت جبران خسارت بدنی و معالجه و امثال آن .
۹ - عيدی سالانه يا پاداش آخر سال جمعا معادل يك دوازدهم ميزان معافيت مالياتی موضوع ماده (۸۴) اين قانون.
۱۰ - خانههای سازمانی كه با اجازه قانونی يا به موجب آييننامههای خاص در اختيار مأموران كشوری گذارده میشود.
۱۱ - وجوهی كه كارفرما بابت هزينه معالجه كاركنان خود يا افراد تحت تكفل آنها مستقيما به وسيله حقوق بگير به پزشك يا بيمارستان به استناد اسناد و مدارك مثبته پرداخت كند.
۱۲ - مزايای غيرنقدی پرداختی به كاركنان حداكثر معادل دو دوازدهم معافيت موضوع ماده (۸۴) اين قانون.
۱۳ - درآمد حقوق پرسنل نيروهای مسلح جمهوری اسلامی ايران اعم از نظامی و انتظامی، مشمولان قانون استخدامی وزارت اطلاعات و جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحميلی و آزادگان .
ماده ۹۲:
پنجاه درصد (۵۰% ) ماليات حقوق كاركنان شاغل در مناطق كمتر توسعه يافته طبق فهرست سازمان مديريت و برنامهريزی كشور بخشوده میشود .
ماده ۱۰۱:
درآمد سالانه مشمول مالیات مودیان موضوع این فصل كه اظهارنامه مالیاتی خود را طبق مقررات این فصل در موعد مقرر تسلیم كردهاند تا میزان معافیت موضوع ماده (۸۴) این قانون از پرداخت مالیات معاف و مازاد آن بهنرخهای مذكور در ماده (۱۳۱) این قانون مشمول مالیات خواهد بود. شرط تسلیم اظهارنامه برای استفاده از معافیت فوق نسبت به عملكرد سال ۱۳۸۲ به بعد جاری است .
تبصره۱: در مشاركتهای مدنی اعم از اختیاری و قهری شركا حداكثر از دو معافیت استفاده خواهند كرد و مبلغ معافیت به طور مساوی بین آنان تقسیم و باقی مانده سهم هر شریك جداگانه مشمول مالیات خواهد بود. شركایی كه با هم رابطه زوجیت دارند از لحاظ استفاده از معافیت در حكم یك شریك تلقی و معافیت مقرر به زوج اعطا میگردد. در صورت فوت احد از شركا وراث وی به عنوان قائم مقام قانونی از معافیت مالیاتی سهم متوفی در مشاركت به شرح فوق استفاده نموده و این معافیت به طور مساوی بین آنان تقسیم و از درآمد سهم هركدام كسر خواهد شد.
تبصره۲ : در صورتی که هر شخص حقیقی دارای بیش از یک واحد شغلی باشد، مجموع درآمد واحدهای شغلی وی با کسر فقط یک معافیت موضوع این ماده مشمول مالیات به نرخهای مذکور در ماده (۱۳۱) این قانون میشود.
ماده۱۰۷تبصره۲ :
در مواردی که پیمانکاران خارجی تمام یا قسمتی از فعالیت پیمانکاری را به اشخاص حقوقی ایرانی به عنوان پیمانکاران دست دوم واگذار کنند معادل مبالغی که برای تهیه لوازم و تجهیزات مذکور در قرارداد دست اول که توسط پیمانکار دست دوم خریداری میشود و با رعایت قسمت اخیر تبصره (۱) این ماده از پیمانکار دست اول دریافت می گردد، از پرداخت مالیات بر درآمد معاف است.
ماده۱۰۷تبصره۳ :
شعب و نمایندگیهای شركتها و بانكهای خارجی در ایران كه بدون داشتن حق انجام دادن معامله به امر بازاریابی و جمع آوری اطلاعات اقتصادی در ایران برای شركت مادر اشتغال دارند و برای جبران مخارج خود از شركت مادر وجوهی دریافت میكنند نسبت به آن مشمول مالیات بر درآمد نخواهند بود .
ماده۱۰۷تبصره۴ :
درآمد حاصل از بهره برداری سرمایه و سایر فعالیت هایی که اشخاص حقوقی مزبور به وسیله نمایندگی از قبیل شعبه، نماینده، کارگزار و امثال آنها در ایران انجام می دهند مشمول مقررات ماده (۱۰۶) این قانون خواهد بود.
ماده۱۱۱بندالف :
شركتهایی كه با تأسیس شركت جدید یا با حفظ شخصیت حقوقی یك شركت، در هم ادغام یا تركیب می شوند از لحاظ مالیاتی مشمول مقررات زیر میباشند :
الف: تأسیس شركت جدید یا افزایش سرمایه شركت موجود تا سقف مجموع سرمایه های ثبت شده شركت های ادغام یا تركیب شده از پرداخت دو در هزار حق تمبر موضوع ماده (۴۸) این قانون معاف است .
ماده۱۱۱بندب :
شركتهایی كه با تأسیس شركت جدید یا با حفظ شخصیت حقوقی یك شركت، در هم ادغام یا تركیب می شوند از لحاظ مالیاتی مشمول مقررات زیر میباشند :
ب: انتقال داراییهای شركتهای ادغام یا تركیب شده به شركت جدید یا شركت موجود حسب مورد به ارزش دفتری مشمول مالیات مقرر در این قانون نخواهد بود .
ماده۱۱۱بندج :
شركتهایی كه با تأسیس شركت جدید یا با حفظ شخصیت حقوقی یك شركت، در هم ادغام یا تركیب می شوند از لحاظ مالیاتی مشمول مقررات زیر میباشند :
ج: عملیات شركتهای ادغام یا تركیب شده در شركت جدید یا شركت موجود مشمول مالیات دورة انحلال موضوع بخش مالیات بر درآمد این قانون نخواهد بود.
ماده۱۲۷بندب :
موارد زیر مشمول مالیات اتفاقی نخواهد بود :
ب: وجوه یا كمكهای مالی اهدایی به خسارت دیدگان جنگ، زلزله، سیل، آتش سوزی و یا حوادث غیر مترقبه دیگر .
ماده۱۲۷بندج :
موارد زیر مشمول مالیات اتفاقی نخواهد بود :
ج: جوایزی كه دولت برای تشویق صادرات و تولید و خرید محصولات كشاورزی پرداخت مینماید .
ماده۱۳۰ :
بدهىهاى گذشته موضوع مواد(۳) تا (۱۶) و تبصره (۳) ماده (۵۹) ) , ماده (۱۲۹) قانون مالياتهاى مستقيم مصوب ۳/۱۲/۱۳۶۶ و اصلاحيههاى بعدى آن قابل مطالبه و وصول نخواهد بود .
تبصره : وزارت امور اقتصادى و دارايى مىتواند بدهى مالياتهايى كه سال تحصيل درآمد مربوط يا تعلق آنها حسب مورد قبل از سال ۱۳۸۱ باشد را تا سقف ده ميليون (۱۰.۰۰۰.۰۰۰) ريال براى هر مودى در نقاطى كه مقتضى بداند كلا يا جزئا مورد بخشودگى قرار دهد .
ماده۱۳۲ :
درآمد ابرازی ناشی از فعالیتهای تولیدی و معدنی در واحدهای تولیدی یا معدنی که از تاریخ اجرای این ماده از طرف وزارتخانههای ذیربط برای آنها پروانه بهرهبرداری صادر یا قرارداد استخراج و فروش منعقد میشود و همچنین درآمدهای خدماتی بیمارستانها، هتلها و مراکز اقامتی گردشگری اشخاص یاد شده که از تاریخ مذکور از طرف مراجع قانونی ذیربط برای آنها پروانه بهرهبرداری یا مجوز صادر میشود، از تاریخ شروع بهرهبرداری یا استخراج یا فعالیت به مدت پنج سال و در مناطق كمتر توسعه یافته به مدت ده سال به نرج صفر مشمول مالیات می باشد .
ماده۱۳۲بندب :
ب- ماليات با نرخ صفر براي واحدهاي توليدي و خدماتي و ساير مراكز موضوع اين ماده كه داراي بيش از پنجاه نفر نيروي كار شاغل باشند چنانچه در دوره معافيت، هر سال نسبت به سال قبل نيروي كار شاغل خود را حداقل پنجاه درصد (۵۰%) افزايش دهند، به ازاي هر سال افزايش كاركنان يك سال اضافه ميشود. تعداد نيروي كار شاغل و همچنين افزايش اشتغال نيروي كار در هر واحد با تأييد وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي و ارائه اسناد و مدارك مربوط به فهرست بيمه تأمين اجتماعي كاركنان محقق ميشود. در صورت كاهش نيروي كار از حداقل افزايش مذكور در سال بعد كه از مشوق مالياتي اين بند استفاده كرده باشند، ماليات متعلق در سال كاهش، مطالبه و وصول ميشود. افرادي كه بازنشسته، بازخريد و مستعفي ميشوند كاهش محسوب نميگردد.
ماده۱۳۲بندپ :
پ- دوره برخورداري محاسبه ماليات با نرخ صفر براي واحدهاي اقتصادي مذكور موضوع اين ماده واقع در شهركهاي صنعتي يا مناطق ويژه اقتصادي به مدت دو سال و در صورت استقرار شهركهاي صنعتي يا مناطق ويژه اقتصادي در مناطق كمتر توسعه يافته، به مدت سه سال افزايش مييابد.
ماده۱۳۲بندت :
ث- به منظور تشويق و افزايش سرمايهگذاريهاي اقتصادي در واحدهاي موضوع اين ماده علاوه بر دوره حمايت از طريق ماليات با نرخ صفر حسب مورد، سرمايهگذاري در مناطق كمتر توسعه يافته و ساير مناطق به شرح زير مورد حمايت قرار ميگيرد:
۱- در مناطق كمتر توسعه يافته:
ماليات سالهاي بعد از دوره محاسبه ماليات با نرخ صفر مذكور در صدر اين ماده تا زماني كه جمع درآمد مشمول ماليات واحد به دو برابر سرمايه ثبت و پرداخت شده برسد، با نرخ صفر محاسبه ميشود و بعد از آن، ماليات متعلقه با نرخهاي مقرر در ماده (۱۰۵) اين قانون و تبصرههاي آن محاسبه و دريافت ميشود.
۲- در ساير مناطق:
پنجاه درصد (۵۰%) ماليات سالهاي بعد از دوره محاسبه ماليات مذكور در صدر اين ماده با نرخ صفر و پنجاه درصد (۵۰%) باقي مانده با نرخهاي مقرر در ماده (۱۰۵) قانون مالياتهاي مستقيم و تبصرههاي آن محاسبه و دريافت ميشود. اين حكم تا زماني كه جمع درآمد مشمول ماليات واحد، معادل سرمايه ثبت و پرداخت شده شود، ادامه مييابد و بعد از آن، صددرصد (۱۰۰%) ماليات متعلقه با نرخهاي مقرر در ماده (۱۰۵) اين قانون و تبصرههاي آن محاسبه و دريافت ميشود.
درآمد حمل و نقل اشخاص حقوقي غيردولتي، از مشوق مالياتي جزءهاي (۱) و (۲) اين بند برخوردار ميباشند.
اشخاص حقوقي غيردولتي موضوع اين ماده كه قبل از اين اصلاحيه تأسيس شدهاند، در صورت سرمايهگذاري مجدد از مشوق اين ماده ميتوانند استفاده كنند.
هرگونه سرمايهگذاري كه با مجوز مراجع قانوني ذيربط به منظور تأسيس، توسعه، بازسازي و نوسازي واحدهاي مذكور براي ايجاد داراييهاي ثابت به استثناي زمين هزينه ميشود، مشمول حكم اين بند است.
ماده۱۳۲بندح :
ح- در صورتي كه سرمايهگذاري انجام شده موضوع اين ماده با مشاركت سرمايهگذاران خارجي با مجوز سازمان سرمايهگذاري و كمكهاي اقتصادي و فني ايران انجام شده باشد به ازاي هر پنج درصد (۵%) مشاركت سرمايهگذاري خارجي به ميزان ده درصد (۱۰%) به مشوق اين ماده به نسبت سرمايه ثبت و پرداخت شده و حداكثر تا پنجاه درصد (۵۰%) اضافه ميشود.
ماده۱۳۲بندخ :
خ- شركتهاي خارجي كه با استفاده از ظرفيت واحدهاي توليدي داخلي در ايران نسبت به توليد محصولات با نشان معتبر اقدام كنند در صورتي كه حداقل بيست درصد (۲۰%) از محصولات توليدي را صادر نمايند از تاريخ انعقاد قرارداد همكاري با واحد توليد ايراني در دوره محاسبه ماليات با نرخ صفر واحد توليدي مذكور مشمول حكم اين ماده بوده و در صورت اتمام دوره مذكور، از پنجاه درصد (۵۰%) تخفيف در نرخ مالياتي نسبت به درآمد ابرازي حاصل از فروش محصولات توليدي در مدت مذكور در اين ماده برخوردار ميباشند.
ماده۱۳۲بندر :
ر- كليه تأسيسات ايرانگردي و جهانگردي كه قبل از اجراي اين ماده پروانه بهرهبرداري از مراجع قانوني ذيربط اخذ كرده باشند تا مدت شش سال پس از تاريخ لازمالاجراء شدن اين ماده از پرداخت پنجاهدرصد (۵۰%) ماليات بر درآمد ابرازي معاف ميباشند. حكم اين بند نسبت به درآمد حاصل از اعزام گردشگر به خارج از كشور مجري نيست
.
ماده۱۳۲بندز :
ز- صددرصد (۱۰۰%) درآمد ابرازي دفاتر گردشگري و زيارتي داراي مجوز از مراجع قانوني ذيربط كه از محل جذب گردشگران خارجي يا اعزام زائر به عربستان، عراق و سوريه تحصيل شده باشد با نرخ صفر مالياتي مشمول ماليات ميباشد.
ماده۱۳۲بندژ :
ژ- ماليات با نرخ صفر موضوع اين قانون صرفاً شامل درآمد ابرازي به جز درآمدهاي كتمان شده ميباشد. اين حكم در مورد كليه احكام مالياتي با نرخ صفر منظور در اين قانون و ساير قوانين مجري است.
ماده۱۳۳ :
صددرصد درآمد صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی، شركتهای تعاونی روستائی، عشایری، كشاورزی، صیادان، كارگری، كارمندی، دانشجویان و دانشآموزان و اتحادیههای آنها از مالیات معاف است .
ماده۱۳۴ :
درآمد حاصل از تعلیم و تربیت مدارس غیر انتفاعی اعم از ابتدائی، راهنمایی، متوسطه، فنی و حرفهای، آموزشگاه های فنی و حرفه ای آزاد دارای مجوز از سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور، دانشگاهها و مراكز آموزش عالی غیر انتفاعی و درآمد موسسات نگهداری معلولین ذهنی و حركتی بابت نگهداری اشخاص مذكور كه حسب مورد دارای پروانه فعالیت از مراجع ذیربط هستند همچنین درآمد باشگاهها و موسسات ورزشی دارای مجوز از سازمان تربیت بدنی حاصل از فعالیتهای منحصرا ورزشی از پرداخت مالیات معاف است. آئین نامه اجرائی این ماده به پیشنهاد وزارت امور اقتصادی و دارائی به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید .
ماده۱۳۶ :
وجوه پرداختی بابت بیمه عمر از طرف موسسات بیمه كه به موجب قراردادهای منعقده بیمه عاید ذینفع میشود از پرداخت مالیات معاف است .
ماده۱۳۷ :
هزینههای درمانی پرداختی هر مودی بابت معالجه خود و یا همسر و اولاد و پدر و مادر و برادر و خواهر تحت تكفل در یك سال مالیاتی به شرط این كه اگر دریافت كننده موسسه درمانی یا پزشك مقیم ایران باشد دریافت وجه را گواهی نماید و چنانچه به تائید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی به علت فقدان امكانات لازم معالجه در خارج از ایران صورت گرفته است پرداخت هزینه مزبور به گواهی مقامات رسمی دولت جمهوری اسلامی ایران در كشور محل معالجه یا وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی رسیده باشد، همچنین حق بیمه پرداختی هر شخص حقیقی به موسسات بیمه ایرانی بابت انواع بیمههای عمر و زندگی و بیمههای درمانی از درآمد مشمول مالیات مودی كسر خواهدشد.در مورد معلولان و بیماران خاص و صعبالعلاج علاوه بر هزینههای مذكور هزینه مراقبت و توانبخشی آنان نیز قابل كسر از درآمد مشمول مالیات معلول یا بیمار شخصی كه تكفل او را عهدهدار است میباشد .
ماده۱۳۸مکرر :
كارخانههای واقع در محدوده آبریز تهران كه تعداد كاركنان آنها كمتر از ۵۰ نفر نباشد در صورتی كه تاسیسات خود را كلا به خارج از شعاع ۱۲۰کيلومتر تهران انتقال دهند بر اساس ضوابطی كه از طرف وزارت امور اقتصادی و دارائی و وزارت ذیربط حسب مورد برقرار میشود تا ده سال از تاریخ بهرهبرداری در محل جدید از پرداخت مالیات بر درآمد ناشی از فعالیت صنعتی مربوط معاف خواهند بود .
ماده۱۳۹بندالف :
موقوفات، نذورات، پذیره، كمكها و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی آستان قدس رضوی، آستان حضرت عبدالعظیم الحسنی (ع)، آستانه حضرت معصومه، آستان حضرت احمد ابن موسی ( شاه چراغ ) آستان مقدس امام خمینی (ره) مساجد، حسینیهها، تكایا و سایر بقاع متبركه از پرداخت مالیات معاف است. تشخیص سایر بقاع به عهده سازمان اوقاف و امور خیریه میباشد .
ماده۱۳۹بندب :
كمكها و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی سازمان هلال احمر جمهوری اسلامی ایران از پرداخت مالیات معاف است .
ماده۱۳۹بندج :
كمكها و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی صندوق پس انداز بازنشستگی و سازمان بیمه خدمات درمانی و سازمان تامین اجتماعی و همچنین حق بیمه و حق بازنشستگی سهم كاركنان وكارفرما و جریمههای دریافتی مربوط توسط آنها از پرداخت مالیات معاف است .
ماده۱۳۹بندد :
كمكها و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی مدارس علوم اسلامی از پرداخت مالیات معاف است. تشخیص مدارس علوم اسلامی با شورای مدیریت حوزه علمیه قم میباشد .
ماده۱۳۹بندهـ :
كمكها و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی نهادهای انقلاب اسلامی از پرداخت مالیات معاف است. تشخیص نهادهای انقلاب اسلامی با هیئت وزیران میباشد .
ماده۱۳۹بندو :
آن قسمت از درآمد صندوق عمران موقوفات كشور كه به مصرف عمران موقوفات برسد از پرداخت مالیات معاف است .
ماده۱۳۹بندز :
درآمد اشخاص از محل وجوه بریه ولی فقیه، خمس و زكات از پرداخت مالیات معاف است .
ماده۱۳۹بندح :
آن قسمت از درآمد موقوفات عام كه طبق موازین شرعی به مصرف اموری از قبیل تبلیغات اسلامی، تحقیقات فرهنگی، علمی، دینی، فنی، اختراعات، اكتشافات، تعلیم و تربیت و بهداشت و درمان، بنا و تعمیر و نگهداری مساجد و مصلاها و حوزههای علمیه و مدارس علوم اسلامی و مدارس و دانشگاههای دولتی، مراسم تعزیه و اطعام، تعمیر اثار باستانی، امور عمرانی و آبادانی، هزینه یا وام تحصیل دانش آموزان و دانشجویان، كمك به مستضعفان و آسیب دیدگان حوادث ناشی از سیل و زلزله، آتش سوزی، جنگ و حوادث غیر مترقبه دیگر برسد، مشروط بر اینكه درآمد و هزینههای مزبور به تائید سازمان اوقاف و امور خیریه رسیده باشد، و همچنین ساخت، تعمیر و نگهداری مراکز نگهداری کودکان و نوجوانان بیسرپرست و بد سرپرست در گروه های سنی و جنسی مختلف، مراکز نگهداری و مراقبت سالمندان، کارگاه های حرفه آموزی و اشتغال مصدومین ضایعه نخاعی، معلولین جسمی و حرکتی، زنان سرپرست خانوار و دختران خود سرپرست، مراکز آموزش، توانبخشی و حرفه آموزی معلولین ذهنی و کودکان نابینا، کم بینا، کم شنوا و ناشنوا و سایر مراکز و اماکنی که بتوانند در خدمت مددجویان سازمانهای حمایتی بهزیستی کشور قرار گیرند، از پرداخت مالیات معاف است .
تبصره: مفاصاحسابهايي كه توسط شعب تحقيق موضوع ماده (۱۴) قانون تشكيلات و اختيارات سازمان حج و اوقاف و امور خيريه مصوب ۲/۱۰/۱۳۶۳ صادر شده يا ميشود اگر در مهلت مقرر مربوط به تسليم اظهارنامه به سازمان امور مالياتي كشور ارائه شود، براي برخوردارياز هرگونه معافيت مالياتي مقرر در اين قانون يا ساير قوانين، به منزله اظهارنامه مالياتي مؤدي تلقي ميشود. همچنين در مورد سالهاي قبل از ابلاغ اين قانون در صورتي كه مفاصاحساب مربوط تا پايان سال ۱۳۹۴ به سازمان امور مالياتي ارائه شود، به منزله اظهارنامه مالياتي خواهد بود.
ماده۱۳۹بندط :
كمكها و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی موسسات خیریه و عام المنفعه كه به ثبت رسیدهاند، مشروط بر اینكه به موجب اساسنامه آنها صرف امور مذكور در بند (ح) این ماده شود و سازمان امور مالیاتی كشور بر درآمد وهزینههای آنها نظارت كند، از پرداخت مالیات معاف است .
تبصره- کمکهای نقدی و غیر نقدی که در هر سال مالی به مصرف نرسیده باشد بدون تعلق مالیات به سال مالی بعد منتقل میگردد.
ماده۱۳۹بندی :
كمكها و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی و همچنین حق عضویت اعضا مجامع حرفهایی، احزاب و انجمنها و تشكلهای غیر دولتی كه دارای مجوز از مراجع ذیربط باشند و وجوهی كه به موجب قانون و مقررات مربوط از درآمد یا حقالزحمه اعضا آنها كسر و به حساب مجامع مزبور واریز میشود، از پرداخت مالیات معاف است .
ماده۱۳۹بندک :
موقوفات و كمكها و هدایای دربافتی نقدی و غیر نقدی و درآمدها و عایدی حاصل از موارد فوق برای انجمنها وهیاتهای مذهبی مربوط به اقلیتهای دینی مذكور در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مشروط بر اینكه رسمیت آنها به تصویب وزارت كشور برسد، از پرداخت مالیات معاف است .
ماده۱۳۹بندل :
فعالیتهای انتشاراتی و مطبوعاتی و قرآنی ( دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دستگاههای ذیربط)، فرهنگی و هنری كه به موجب مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام می شوند، از پرداخت مالیات معاف است.
ماده۱۳۹تبصره۱ :
وجوهی كه از فعالیتهای غیر انتفاعی به منظور پیشبرد اهداف و وظایف اشخاص موضوع این ماده از راه برگزاری دورههای آموزشی، سمینارها، نشر كتاب و نشریههای دورهای و ... در چارچوب اساسنامه آنها تحصیل میشود و سازمان امور مالیاتی كشور بر درآمد هزینه آنها نظارت میكند، از پرداخت مالیات معاف است .
ماده۱۴۱ :
صد در صد (۱۰۰٪) درآمد حاصل از خدمات و کالاهای غیر نفتی و محصولات بخش کشاورزی و بیست درصد(۲۰٪) درآمد حاصل از صادرات مواد خام مشمول مالیات با نرخ صفر میگردد. فهرست مواد خام و کالاهای نفتی به پیشنهاد مشترک وزارتخانههای امور اقتصادی و دارایی، صنعتع معدن و تجارت و نفت و اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کساورزی به تصویب هیات وزیران میرسد.
ماده۱۴۱تبصره۱ :
درآمد حاصل از صادرات کالاهای مختلف که به صورت عبوری (ترانزیت) به ایران وارد میشوند و بدون تغییر در ماهیت یا با انجام کاری بر روی آن صادر میشوند مشمول مالیات با نرخ صفر میگردد .
ماده۱۴۲ :
درآمد کارگاههای فرش دستباف و صنايع دستی و شرکتهای تعاونی و اتحادیههای تولیدی مربوطه از پرداخت مالیات معاف است .
ماده۱۴۳ :
شركتهایی كه سهام آنها طبق قانون مربوط از طرف هیات پذیرش برای معامله در بورس قبول میشود از سال پذیرش تا سال كه از فهرست نرخها در بورس حذف نشده در صورتی كه كلیه نقل و انتقالات سهام از طریق كارگزاران بورس انجام و در دفاتر مربوط ثبت میگردد معادل ۱۰ درصد مالیات آنها بخشوده میشود.
ماده۱۴۳مکررالحاقیتبصره۱ :
تبصره ۵- نقل و انتقال اوراق بهادار بازارگرداني بازارگردانان داراي مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار در بورس و فرابورس از پرداخت ماليات مقطوع نيم درصد (۵/۰%) اين ماده، معاف است.
ماده۱۴۴ :
جهیزیه منقول و مهریه اعم از منقول و جوایز علمی و بورسهای تحصیلی و همچنین درآمدی كه بابت حق اختراع یا حق اكتشاف عاید مخترعین و مكتشفین میگردد بطور كلی و نیز درآمد ناشی از فعالیتهای پژوهشی و تحقیقاتی مراكزی كه دارای پروانه تحقیق از وزارتخانههای ذیصلاح میباشند به مدت ده سال از تاریخ اجرای این اصلاحیه طبق مقررات در آییننامهای كه به پیشنهاد وزارتخانههای فرهنگ و آموزش عالی، بهداشت و درمان و آموزش پزشكی و امور اقتصادی و دارائی به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید، از پرداخت مالیات معاف میباشند.
ماده۱۴۵ :
سود دریافتی به هر عنوان در موارد زیر از پرداخت مالیات معاف است :
۱ - سود متعلق به سپردههای مربوط به كسور بازنشستگی و پس انداز كارمندان و كارگران نزد بانكهای ایرانی در حدود مقررات استخدامی مربوطه
۲ - سود یا جوایز متعلق به حسابهای پس انداز و سپردههای مختلف نزد بانكهای ایرانی یا موسسات اعتباری غیر بانكی مجاز. این معافیت شامل سپردههایی كه بانكها یا موسسات اعتباری غیر بانكی مجاز نزد هم میگذارندنخواهد بود .
۳ - جوایز متعلق به اوراق قرضه دولتی و اسناد خزانه
۴ - سود پرداختی بانكهای ایرانی به بانكهای خارج از ایران بابت اضافه برداشت (اوردرافت ) و سپرده ثابت به شرط معامله متقابل
۵ - سود و جوایز متعلق به اوراق مشاركت
تبصره: در مواردی كه در قانون مالیاتهای مستقیم به بانكها اشاره میشود امتیازات، تسهیلات، ترجیحات و تكالیف ذكر شده شامل موسسات اعتباری غیر بانكی كه به موجب قانون یا با مجوز بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران تاسیس شده اند یا میشوند نیز خواهد شد .
ماده۱۴۶ :
كلیه معافیتهای مدتدار كه به موجب قوانین مالیاتی و مقررات قبلی مقرر شده است با رعایت مقررات مربوط تا انقضا مدت به قوت خود باقی است .
تبصره: مالیات سود متعلق به قبوض اقساطی اصلاحات ارضی كماكان بخشوده خواهد شد.
ماده۱۴۶مکرر :
معافيتهاي مذكور در مواد (۱۳۳)، (۱۳۴)، (۱۳۹) «به استثناي بندهاي (الف)، (ب) و (ز) آن»، (۱۴۲)، (۱۴۳) و تبصره (۱) ذيل ماده (۱۴۳ مكرر) به عنوان ماليات به نرخ صفر منظور ميشود.
تبصره ۱- ارائه اظهارنامه مالياتي، دفاتر و يا اسناد و مدارك موضوع ماده (۹۵) اين قانون در موعد مقرر به ترتيبي كه سازمان امور مالياتي كشور اعلام مينمايد بهجز مورد بند (ح) ماده (۱۳۹) اين قانون كه مطابق ماده ۸۵ قانون الحاق برخي مواد به قانون تنظيم بخشي از مقررات مالي دولت (۲) مصوب ۴/۱۲/۱۳۹۳ عمل ميشود. شرط برخورداري از نرخ صفر و هرگونه معافيت يا مشوق مالياتي مندرج در اين قانون و ساير قوانين ميباشد و در صورت عدم ارائه اظهارنامه، دفاتر و يا اسناد و مدارك مذكور، مؤدي مطابق احكام و ضوابط اين قانون مشمول ماليات، جريمه و مجازات مقرر در اين قانون ميشود. حكم اين تبصره در خصوص مشمولان مواد (۱۴۴) و (۱۴۵) و بندهاي (الف)، (ب) و (ز) ماده (۱۳۹) اين قانون جاري نميباشد. اجراي حكم اين تبصره در خصوص اشخاص حقيقي مشمول ماده (۸۱) اين قانون به صورت تدريجي و متناسب با ايجاد ظرفيتهاي اجرايي، اداري و حسب اعلام سازمان امور مالياتي كشور خواهد بود.
ماده۱۶۵ :
در مواردی كه براثر حوادث و سوانح از قبیل زلزله، سیل، آتش سوزی، بروز آفات و خشكسالی و طوفان و اتفاقات غیر مترقبه دیگر به یك منطقه كشور یا به مودی یا مودیان خاص خساراتی وارد گردد و خسارت وارده از طریق وزارتخانهها یا موسسات دولتی یا شهرداریها یا سازمانهای بیمه و یا موسسات عامالمنفعه جبران نگردد وزارت امور اقتصادی و دارائی میتواند معادل خسارت وارده از درآمد مشمول مالیات در آن سال و سنوات بعد كسر و نسبت به آن دسته از مودیان كه بیش از ۵۰% اموال آنان در اثر حوادث مذكور از بین رفته است و قادر به پرداخت بدهیهای مالیاتی خود نمیباشند با تصویب هیئت وزیران تمام یا قسمتی از بدهی مالیاتی آنها را بخشوده با تقسیط طولانی نماید.آییننامه اجرائی این ماده توسط وزارت امور اقتصادی و دارائی تهیه و به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید .
ماده۱۶۵بندد :
در مواردی كه مودیان قادر به ادامه فعالیت در نقاط مذكور نباشد با ارائه دلایل مورد قبول وزارت امور اقتصادی و دارائی تمام یا قسمتی از بدهیهای موصوف مودی بخشوده خواهد شد .
ماده۱۷۲ :
۱۰۰ % وجوهی كه به حسابهای تعیین شده از طرف دولت به منظور بازسازی یا كمك و نظایر آن بصورت بلاعوض پرداخت میشود و همچنین وجوه پرداختی یا تخصیصی و یا كمكهای غیر نقدی بلاعوض اشخاص اعم از حقیقی یا حقوقی جهت تعمیر، تجهیز و احداث و یا تكمیل مدارس دانشگاهها و مراكز آموزش عالی و مراكز بهداشتی و درمانی و یا اردوگاههای تربیتی و آسایشگاهها و مراكز بهزیستی و كتابخانه و مراكز فرهنگی و هنری (دولتی) طبق ضوابطی كه توسط وزارتخانههای آموزش و پرورش، فرهنگ و آموزش عالی، بهداشت و درمان و آموزش پزشکی و امور اقتصادی و دارائی تعیین میشود از درآمد مشمول مالیات عملكرد سال پرداخت منبعی كهمودی انتخاب خواهد كرد قابل كسر است .